Bölgesel Strateji Belgeleri
Tüm dünyada yerel ve bölgesel ekonomiler ülkelerin bir bütün olarak kalkınmasında gitgide daha fazla önem kazanıyor. Diğer bir deyişle artık bölgesel ekonomiler ulusal ekonomilerin birer yapı taşı konumunda.
Diyebiliriz ki; kalkınmanın içsel dinamiklere dayalı olması, beraberinde bölgelere özgü ihtiyaçlara cevap verebilecek politika geliştirme çabalarını da gerektiriyor. Merkezden hiyerarşik ilişkiler temelinde üretilen politikalar, merkezin kaynaklarının azalmasına paralel olarak, artık bölgelere özgü ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalıyor. Bölgelerin kendine özgü dinamikleri, kalkınma açısından o bölgeye farklılaştırılmış politikalar uygulamayı gerekli kılıyor. Bu nedenle her bölgeye uygulanabilecek standart bir kalkınma reçetesi artık yok.
Ulusal ölçekte bütüncül bir kalkınma planlaması yerine bölgesel rekabet yaklaşımı ile desteklenen içsel büyüme modelinin öneminin artması ile birlikte 90’lardan itibaren dünyada kalkınma ajansları yaygınlaşmaya başladı. Ülkemizde pilot uygulamaları 2006 yılında başlatılan Kalkınma Ajanslarının, 5449 sayılı Kanuna göre görevleri “kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma planı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgelerarası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak” olarak tanımlanıyor.
Öte yandan tam tersine küresel ölçekte yaşanan yapısal değişimler, yeni üretim ve tüketim süreçleri, çevresel sorunlar, bilginin artmasına rağmen bilinmeyenin de artması, teknolojik ilerleme ya da serbest ticaret ilişkileri herhangi bir mekân ayrımı gözetmeksizin tüm coğrafyaları doğrudan etkileyebilmekte. Ulusal ya da bölgesel düzeyde bu yeni dinamiklere adapte olamayan ekonomilerin gerilediğini görüyoruz.
Bölge Planları bir yandan Konya Karaman Bölgesi’nin ulusal ve küreselde rekabet edebilirliğini artırmak için gerekli politikaları ortaya koyarken, diğer yandan ülkemizin uzun vadeli ulusal kalkınma hedeflerine ulaşabilmesinde en fazla katkıyı sağlamayı kendisine amaç edinmiştir.
Kuruluşundan bu yana Mevlana Kalkınma Ajansı koordinasyonun iki önemli bölge planı hazırlanmıştır. Aşağıdaki bağlantılardan bu planlarla ilişkin detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Ülkelerin ulusal kalkınmasında, yerel ve bölgesel kalkınma politikalarının önemi giderek artmış ve kalkınmayı merkezden yöneten geleneksel yaklaşımın yerine kalkınmayı yerelden yöneten yaklaşımlar ön plana çıkmıştır. Böylece yerel dinamiklerin etkisi gözetilerek, yerel bilgi ve hedeflerden beslenerek yerel aktörlerin katılımı ile belirlenen bölgesel kalkınma politikalarının ulusal kalkınmaya daha fazla katkı sağlayacağı yaklaşımı benimsenmiştir.
Bu yaklaşımdan hareketle 2024-2028 yıllarını kapsayan bölge planlarının, 07.06.2022 tarih ve 2022/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle, Kalkınma Ajansları koordinasyonunda kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarından tüm paydaşlarla iş birliği içerisinde hazırlanması bildirilmiştir.
Bölge planı, bölgesel kalkınmayı hızlandırmak için kullanılan bir araç olup kalkınmayı sağlarken sınırlı olan bölge kaynaklarının gelecek nesillere daha sağlıklı bir şekilde bırakılması yani kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması için optimum düzeyde ve etkin kullanıma önem veren ve kaynakların, kalkınma amaçlarına ne şekilde hizmet edeceğini belirleyen, stratejik bir yaklaşımla bölgeyi yönlendiren bir plandır.
Bu çerçevede katılımcı bir yaklaşımla hazırlanan 2024-2028 Konya Karaman Bölge Planı, bölgede ortak kalkınma bilincini yükselterek; kaynakların, bölgenin dinamizmini ortaya çıkaracak ve bölgeye daha yüksek katma değer sağlayacak, alanlara yönlendirilmesini hedeflemiştir.
Ek Dosyalar
Günümüzde gelişmişlik kavramı tek boyutlu olmayıp ekonomik, sosyal, kültürel, çevresel unsurları da bünyesinde barındırmaktadır. Dünyada gelişmişlik kavramının dönüşümü incelendiği zaman; önceleri sadece ekonomi boyutu algılanmış ve salt kişi başına düşen gelire endekslenmiştir. Ancak 1980’lerden itibaren bu anlayış değişmiş ve toplumsal gelişmenin salt ekonomik alana indirgenemeyeceği, aynı zamanda sosyal, kültürel, çevresel ve mekânsal boyutları da ihtiva etmesi gerektiği görüşü yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu kapsamda “sürdürülebilir gelişme” kavramı ön plana çıkmıştır. Bölgenin geleceğini şekillendirecek bir strateji dokümanı
- Bölge paydaşlarının ortak aklının bir ürünü olması dolayısıyla katılımcı bir süreç neticesinde ortaya çıkarılması,
- Bölgenin tüm kaynaklarının ortak bir hedefe yönlendirilmesi,
- Kaynakların etkili ve etkin kullanılması, en yüksek katma değer yaratacak alanlara sevk edilmesi,
- Stratejik bir yaklaşımla hazırlanması, gelecekte ortaya çıkabilecek yeni şartlara uyum sağlayabilmesi,
- Mekânsal yönelimlerinin olması, bölge içi gelişmişlik farklarını en aza indirme hedefine odaklanması gibi özellikleri barındırması gerekir.
Öte yandan ülkemizin odaklanacağı dönüşüm alanlarını, hedef ve stratejilerini ortaya koyacak temel politika dokümanı olacak Onuncu Kalkınma Planı (OKP) ve Bölgesel Gelişme Ulusa Stratejisi (BGUS) çalışmaları Kalkınma Bakanlığı koordinasyonunda yürütülmektedir. Küresel ölçekte yeni üretim ve tüketim bölgelerinin oluştuğu bir süreçte, Onuncu Kalkınma Planı ve BGUS’un hazırlık çalışmaları, ülkemizin bu süreçten kazançlı çıkması için gerekli strateji ve politikaların tespit edilmesi açısından önemli bir fırsattır. Bu kapsamda, ülkenin geleceğine dair amaç ve fikir birliğine ulaşılabilmesi ve bu suretle planın hayata geçirilebilmesi için toplumun tüm kesimlerince bu çalışmalara geniş bir katılım sağlanması büyük önem taşımaktadır.
Bu noktada, Konya ve Karaman Bölgesinde hizmet veren ajansımız da, OKP ve BGUS hazırlık çalışmalarının güçlü ve yaygın bir toplumsal tabana oturtulması ve bölgesel dinamiklerin harekete geçirilmesi konusunda Bölge Planı sürecinde yürüttüğü çalışmalarla önemli katkılar sağlamıştır.
Konya Karaman Bölgesi 2014-2023 Bölge Planı yaklaşık bir buçuk yıllık bir çalışma dönemi içerisinde ortaya çıkarılmış bir strateji dokümanıdır ve yukarıda sayılan özelliklerin azami derecede içselleştirilmesi amacıyla Yönetim Kurulu olarak yakından takip ettiğimiz Bölge paydaşlarının katılımıyla düzenlenen çok sayıda etkinlik sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Bu kapsamda Bölgeye yüksek katkı sağlayacaktır.
T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı Karaman-Konya 2014-2023 Bölge Planı ve eklerine olarak dosyalar kısmından ulaşabilirsiniz.
Ek Dosyalar
Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA) tarafından, TR52 Düzey 2 Bölgesi'nin kalkınma sürecini hızlandırmak için Bölge paydaşlarının katılımı ile hazırlanan ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı'nın onayladığı, TR52 2010-2013 Bölge Planı yayınlanmıştır.