TEMEL BİLGİLER

Proje adı

KONYA MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ GÜDÜMLÜ PROJESİ

Uygulama yeri

KONYA

Proje yürütücüsü kuruluş

KONYA TİCARET ODASI

Proje ortakları

Konya Büyükşehir Belediyesi, Konya İl Özel İdaresi, Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü, KOP Bölge Kalkınma İdaresi, Konya Ticaret Borsası, Konya Sanayi Odası, Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği.

Faydalanıcılar

Konya Ticaret Odası, Özel Sektör Temsilcileri, Meslek Sahibi Çalışanlar, Vasıfsız İşçiler ve İşsizler

Temel faydalanıcılar

Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Ticaret Odası, Vasıfsız İşçiler ve İşsizler

Diğer faydalanıcılar

Konya Sanayi Odası, Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

Proje konusuyla ilişkili diğer kurum
ve kuruluşlar

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, İş adamları ve Sanayiciler, İş-Kur, Dernek ve Vakıflar

Toplam maliyet

8.000.000

Ajans katkı payı

6.000.000 TL; %75

Proje ortak/ortaklarının katkı oranları

Konya Ticaret Odası: %40 (Proje Yürütücüsü)

Konya Büyükşehir Belediyesi: %5

Konya İl Özel İdaresi: %5

Konya Sanayi Odası: %5

Konya Ticaret Borsası: %5

Yapım
işlerinin tahmini bedelinin proje
bütçesine oranı

60%

Proje uygulama
süresi

24 AY

PROJE ARKA PLANI, GEREKÇESİ, HEDEF VE AMAÇLARI

Projenin arka planı ve gerekçesi

Son yıllarda bütün dünyada mesleki eğitim ülkelerin bir numaralı konusu haline gelmiştir. Ülkemizde de yaklaşık 10 yıldır konu yetkililerin gündeminde olmasına karşılık gerek nicelik ve gerekse nitelik olarak mesleki eğitimdeki yetersizlikler varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Türkiye’de mesleki eğitimin geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve hatta yeniden yapılandırılmasıyla ilgili çok sayıda araştırma yapılmış, raporlar hazırlanmış görüş ve öneriler derlenmiştir. Ancak ne yazık ki bu görüş ve önerilerin hayata geçirilmesinde beklenildiği kadar etkili olunamamıştır. Bunun nedeni ilgili ve yetkililerin ayrıntılar arasında kaybolmaları, stratejik öncelikleri belirleyerek stratejik önceliklere göre hareket etmemeleridir. Bir ülkenin sosyo-ekonomik yönden güçlü olabilmesi ve uluslararası piyasalarda rekabet edebilmesi ancak mesleki yönden çok iyi yetişmiş işgücüyle mümkün olabilir. Türkiye’de meslek eğitimi ve istihdamın yolu yanlış ama yaygın bir algılama ve uygulama ile üniversitelerden geçmektedir. Oysa üniversitelerin asıl işlevi bu olmamalıdır. Bunun sonucu olarak bilimsel araştırma ve bilgi üretimi ihmal edilmekte, üniversite okul düzeyine düşmüş olmaktadır. Buna karşılık, orta öğretim düzeyinde gerçekleşmesi gereken nitelikli insan gücü eğitimi, eskimiş ve istihdam gereklerini karşılamayan, çok parçalı ve çok pahalıya mal olan bir örgün eğitim modeliyle karşılanmaya çalışılmaktadır. Türkiye’deki mesleki eğitimde en büyük eksiklik, etkin olmayan işletme uygulamalarıdır. Bunun nedeni, pratik eğitimin yapılması öngörüldüğü işletme kanadının yeterince düzenlenmemiş, işveren kesiminin ve meslek kuruluşlarının yeterli ilgi ve hassasiyeti sağlamamış ve konunun öneminin yeteri kadar algılanmamış olmasıdır. Türkiye’de işletme-okul iş birliği yeterince geliştirilemediği için işletmenin istediği insan gücü belirlenmemekte, uygulamalarda istenen düzeyde olmamakta ve yeterince denetlememektedir. Ayrıca pahalı bir yatırım olan meslekî teknik eğitime devlet ve özel sektör tarafından yeterli kaynak aktarılmamakta, işletme ve sektörlerinde yeterince desteği sağlanamadığı için ihtiyaç duyulan bina, tesis ve araç-gereç sağlanamamaktadır.

Aynı durum Konya için de geçerlidir. Sanayi ve ticaret hacmiyle gün geçtikçe gelişmekte olan Konya, üretim ve hizmet standartlarını geliştirmek ve kalitesini arttırmak için nitelikli işgücüne ihtiyaç duymaktadır. Bu durumun hasıl olması beraberinde Konya’daki kanaat önderi olan kurumların bir araya gelerek pozitif bir entegrasyon içerisinde çözüm üretecek gerekli girişimlerde bulunmasını gerektirmiştir.

İş dünyasının nitelikli yetişmiş personele ihtiyacı olması. Niteliksiz işgücünün ve işsizlik oranının gün geçtikçe artması. Özel sektör-okul işbirliğinin yeterince gelişmemesi, okullarda gösterilen pratik uygulamaların özel sektörün istediği düzeyde olmaması. İş dünyasının mesleki eğitime gereken önemi ve ilgiyi göstermemesi. Bireylere, genç yaşta sağlıklı mesleki yönlendirme yapılamaması. Bölgedeki reel sektörün kullandığı donanımla mesleki eğitimde kullanılan donanımın uyumsuzluğu.

Kurumlar arası koordinasyonun akıcı bir şekilde sağlanamaması. İşletmelerin ilgisizliğinden dolayı beceri eğitimlerinin hakkıyla verilmemesi gibi durumlar proje gerekçelerini oluşturmaktadır.

Projenin genel hedefi

İş dünyasının ihtiyacı olan yeterli mesleki niteliklere sahip işgücü yetiştirilecek başta bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlanıp beraberinde sosyal huzur ve refah seviyesini artırmaktır.

Proje amaçları

·İlimizin ve ülkemizin sosyo-ekonomik yönden güçlü olabilmesi ve uluslararası piyasalarda rekabet edebilmesi için çok iyi donatılmış mesleki niteliğe sahip ara eleman işgücünü yetiştirtmektir.

·Sanayinin ve ticaret dünyasının işgücü ihtiyacını tam olarak karşılayabilecek bir eğitim merkezi ve bu merkezde yetişmiş nitelikli işgücü iş dünyasına kazandırmaktır.

·Mesleki eğitim sisteminde pratik eğitimlerin yapıldığı işletme kanadının düzenlenmesi, özel sektörün mesleki eğitime yeterli ilgi ve hassasiyeti göstermelerini sağlamaktır.

·Bireyleri, sanayi, ticaret, tarım ve hizmet sektörlerinde istihdam edilmek üzere sektörlerin ihtiyacı olan işgücünü nitelikli olarak eğitmek ve yetiştirmektir.

Bölge Planı ile
olan ilişkisi

Mevlana Kalkınma Ajansı 2010-2012 Bölge planında "İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ve istihdamın artırılması"tematik ekseninde yılında"Mesleki eğitimin güçlendirilmesi" önceliği ile Bölgede Mesleki Eğitimin önemine vurgu yapılmıştır.

Günümüzdeki yeni ekonominin rekabet koşulları, örgütlerin, gerek fiziksel gerekse beşeri kaynaklardan optimum düzeyde yararlanarak sürdürülebilir bir rekabet üstünlüğü sağlamalarını zorunlu hale getirmiştir. Bu rekabet çerçevesinde sürekli gelişen ekonomik koşullar ve teknoloji, işgücü yetiştiren eğitim kurumları ile işgücü piyasasının koordinasyonunu zorunlu kılmaktadır.

Geleneksel eğitim yapısı, teknolojik ilerlemeler karşısında yeterli gelmemekte ve sanayicinin talep ettiği işgücünü arz etmekte zorlanmaktadır.Bu kapsamda işgücü arzının talep karşılayabilme şartlarının iyileştirilmesi amacıyla eğitim kurumları ve işverenler arasında sürekli bir işbirliğinin kurulması planlanmıştır.

Bu noktada Bölge Planındaki 2 no'lu Tematik Ekseninde bulunan 2.1 no'lu "Mesleki Eğitimin Güçlendirilmesi" önceliği çerçevesindestratejik olarak,vasıfsız iş gücüne yönelik mesleki eğitimin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Böylelikle tasarlanan "Konya Mesleki Eğitim Merkezi Güdümlü Projesi"ile bölgedekivasıfsız iş gücünün bölge ekonomisine katkısı ön plana çıkmaktadır.

Günümüzde ekonomi içerisinde emek yoğun sektörlerin önemi gittikçe azalırken, teknoloji (bilgi) yoğun sektörlerin önemi hızla artmaktadır.Bu sektörler daha çok nitelikli işgücü talep etmektedir. Bu talebin karşılanması için vasıfsız işgücüne işgücü piyasasının istekleri doğrultusunda nitelik kazandırılması gerekmektedir. Güdümlü proje kapsamında iş garantili mesleki ve teknik eğitimler ile hayat boyu eğitim çalışmaları desteklenecektir.

Ayrıca Bölge planı stratejilerinde (Strateji 2.1.2), özellikle de, dezavantajlı gruplara yönelik mesleki eğitim faaliyetleri düzenlenmesi çalışmaları bu güdümlü proje kapsamında gerçekleşecektir.Sosyal devlet ilkesinin en önemli gereklerinden birisi dezavantajlı grupların çalışma hayatına katılımlarının sağlanması ve topluma kazandırılmalarıdır.Bu amaçla öncelikle işsizlikten en fazla etkilenen dezavantajlı grupların çalışabilecekleri işlere yönelik dallarda mesleki eğitim faaliyetleri de gerçekleştirilecektir.

Ulusal Plan ve
Stratejiler ile
olan ilişkiler

9. Ulusal kalkınma Planı'nın(2007-2013) "5.3.2. Eğitimin İşgücü Talebine Duyarlı Hale Getirilmesi" başlığında bulunan ve253. maddesinde "ekonominin ihtiyaç duyduğu alanlarda ara eleman temininde zorluk yaşanmasına rağmen, 'mesleki eğitim mezunlarının' işsizlik oranı yüksektir" denilmektedir. Bunun önemli nedenleri, planda "....mesleki eğitim sisteminin işgücü piyasasının ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte olmaması, mevcut mesleki eğitim programlarının ilgili tüm taraflarla işbirliği içinde güncellenmemesi, donanım eksikliği ve nitelikli eğitim personelinin yetersiz olması" şeklinde açıklanmıştır.

Ayrıca575. maddede"Ekonominin ara eleman ihtiyacını karşılamak için mesleki eğitim faaliyetlerinin kümeleşme ortamı oluşturan OSB’lerde ilgili hizmet kurumları ve özel sektörle etkili işbirliği içinde yaygınlaşmasını sağlayan mekanizmalar güçlendirilecektir."

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nınUlusal İstihdam Ulusal İstihdam Taslak Stratejisi'ndesosyal taraflar ve/veya üçüncü sektör olarak adlandırabileceğimiz odalar, meslek kuruluşları, işçi işveren kuruluşlarının mesleki eğitime yöneltileceği belirtilmektedir: “Odalar, meslek kuruluşları ile işçi ve işveren kuruluşlarının mesleki ve teknik eğitimde daha fazla öncelik almaları sağlanarak özel sektör tarafından verilen uygulamalı eğitimi teşvik etmeleri ve destek olmaları sağlanacaktır… Özel sektör, meslek kuruluşları ile işçi ve işveren kuruluşlarının meslek eğitimi vermeleri özendirilecektir… Meslek kuruluşları ve vakıfların eğitim kapasitesi oluşturma çalışmaları desteklenecektir.”

Ayrıca, bölgenin yakın geleceğini ilgilendirenTR52 Vizyon 2023çalışmasındabelirtilen Eğitim Vizyonu'nda"TR52 bölgesi olarak ülkemizin genel eğitim anlayışı ile bütünleşmiş, öğrenmeyi öğrenmiş, bilgiyi kullanabilen ve özgün bilgi üretebilen, kendine güvenli, yaratıcı kararlar alabilen, bölge kalkınmasına katkı sağlayacak insan kaynaklarını yetiştirecek bir eğitim alt yapısını sağlamak" olarak belirtilmiştir.Bu çerçevede 2013 yılında"bölgede hızlı teknolojik değişim, uluslararası bütünleşme, artan rekabet ve bilgi ekonomisinin gelecek ihtiyaçlarını dikkate alan bir mesleki ve teknik eğitim sisteminin tesis edilmesi" ön görülmüştür.

Gerek 9. Kalkınma Planı, TR52 Vizyonu ve gerekse Ulusal İstihdam Taslak Stratejisi'nde belirtildiği üzere mesleki eğitim alanında Ajansımızın sunmayı planladığı"Konya Mesleki Eğitim Merkezi" projesi, ortakları, hizmet kurumları ve özel sektör ile etkili bir işbirliği içerisinde Konya iş gücü piyasasının ihtiyacı olan ve günümüzün teknolojik çağına katılacak "vasıflı-ara-elaman" yetiştirmeyi amaçlamış ve adları geçen plan ve stratejiler ile ilişkilendirilmiştir.

Projenin tamamlayıcılığı

(Bu bölümde projenin bölgedeki diğer ulusal/bölgesel projeler ile olan ilişkileri değerlendirilecektir)

Ülkemizde 2023 hedefleri konulmuş ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan tüm stratejiler belirlenerek bir yol haritası oluşturulmuştur. 2023 hedefleri yerelden başlayıp ulusal hedefleri bütünleyecek şekilde bir tümevarımdır. Aynı şekilde Konya da bölgesel olarak 2023 hedeflerini belirlemiş ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan stratejiler ve eylemler tayin edilmiştir. Konya Mesleki Eğitim Merkezi Projesi de 2023 hedeflerine ulaşmak için tayin edilen eylemlerden birisidir. Yakın vadede 2023 perspektifinde varılacak sosyo-ekonomik hedeflere ulaşmak için önemli bir katkı sağlamaya başlayacaktır.

Konya Mesleki Eğitim Merkezi, proje ortaklarının ve iştirakçilerin bünyesinde hali hazırda mevcut olan veya yakın zamanda olacak olan mesleki eğitimi geliştirme ve iyileştirmeye yönelik proje, faaliyet ve oluşumlarına katkı sağlayacak, kalifikasyonlarını arttıracaktır. Büyükşehir Belediyesi ve merkez ilçe belediyelerinin bünyesinde faaliyet gösteren Meslek Edindirme Merkezleri, Odalar ve Organize Sanayi Bölgeleri yönetiminde bulunan meslek geliştirme faaliyetleri, Lojistik Köy, Bölgesel İnovasyon Merkezi, Çift hatlı demiryolu yük taşımacılığı gibi bölgesel projeler Konya Mesleki Eğitim Merkezi’nin gelişimine aynı zamanda eğitim merkezi de bu projelerin uygulanmasında ve sürdürülebilirliğinde ihtiyaç duyulacak nitelikli işgücünün yetişmesine katkı sağlayacaktır.

ÖN DEĞERLENDİRME

Projenin sektörel ve bölgesel etkileri (Bu bölümde projenin olası ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri sektörel ve bölgesel açıdan değerlendirilecektir.)

Bugün Konya, yükselen ekonomisi ve gelişmekte olan sektörel performansıyla ülkesi için önemli derecede katma değer oluşturan sayılı merkezlerden birisidir. Gelişmekte olan ekonomisine paralel olarak birçok sektörde yeni iş sahaları oluşturmakta,işsizlik sorununun çözümüne ciddi katkılar sağlamaktadır. Ancak nitelikli işgücünün sağlanamaması durumu, bu yükselme ivmesinin sürdürülebilirliği açısından tehlike arz etmektedir.

Konya Mesleki Eğitim Merkezi, Konya’nın öne çıkan sektörleri olan toptan perakende ticaret, imalat, inşaat ve ulaştırma depolama sektörlerinin yanı sıra diğer sanayi ve hizmet sektörlerini geliştirecek, bölge ve ülke çapında Konya’yı sektörlerin iş hacminin büyük olduğu önemli bir merkez haline getirecektir. Sektörel alanlarda üretim ve hizmet standartları yükselecektir.

Hali hazırda meslek sahibi olan işgücü mesleki gelişimini sağlayıp, mevcut işsiz potansiyeli meslek edinip sonuçta nitelikli işgücü elde edilecektir. Bununla beraber bölgede yaşayanların sosyo ekonomik gücü artacaktır.

Proje Riskleri (Bu bölümde projenin yapım aşamasında ortaya çıkabilecek risklerin yanı sıra projeden beklenen faydanın sağlanamaması riskideğerlendirilecektir).

Sadece Güdümlü projenin değil tüm projelerin bir kısım riskleri vardır.Ajansımız bu tür riskleri minimize etmek için özellikle de uygulama aşamasında aktive edilen, Ajansın farklı birimlerinden ve farklı meslek guruplarından oluşan multidisipliner bir Komisyon kurmuştur.Bu komisyonun başlıca hedefi Güdümlü Projenin uygulanma aşamasında ortaya çıkması muhtemel soru ve sorunlara etkinlikle cevap vermesi ve projenin amacına uygun ve hızlı bir şekilde tamamlanmasını sağlamaktır.Ayrıca aşağıda olası riskler ve çözüm önerileri belirtilmiştir.

Risk:Proje ortakları ve iştirakçileri arasında oluşabilecek koordinasyon ve iletişim aksaklıkları ve motivasyon bozukluğu.

Çözüm:Proje ortakları ve iştirakçileri ile koordinasyon konusunda Ajansımız da resmi olmakla beraber özel ilişkileri çerçevesinde iletişim ve motivasyon bozukluklarını giderecektir.

Risk:Proje ortakları ve iştirakçilerinden bir veya birkaçının projeden ayrılması, ortaklık veya iştirakçilik durumunda mutabık kalmaması.

Çözüm: Proje ortakları ve iştirakçilerinden bir veya birkaçının projeden ayrılması durumunda Proje yürütücüsü Konya Ticaret Odası ilgili katkıyı kendisi tamamlayarak Projenin bitirilmesini sağlayacaktır.

Risk:Özel sektörün mesleki eğitim merkezinde olması istenilen karar verici ve karar alıcı pozisyonda olmaması, beklenen ilgi ve hassasiyeti göstermemesi.

Çözüm:Projenin kendisi hali hazırda özel sektör temsilcileri tarafından yürütülmekte ve %60'ı kadarı da finanse edilmektedir.

Risk:Mesleki eğitim merkezinin konuşlandırılmasına göre oluşabilecek ulaşım ve yaşam alanı sorunları.

Çözüm:Bu konu çok tartışılmış ve bu tür merkezlerin benzerleri Avrupa'da, özellikle de Almanya'da, izlenmiş ve ilgililer ile görüşmeler yapılmıştır.Eğitim Merkezi'nin şehir merkezine değil aksine Organize Sanayi Bölgeleri gibi iş merkezlerine yakın olması Mesleki Eğitimin daha yerinde ve etkin olacağı anlaşılmıştır.Bu nedenle eğitime katılacak öğrenciler/kursiyerler Eğitim Merkezi'ne özel otobüsler ile toplu olarak taşınacaktır.Bununla ilgili hem proje yürütücüsü ve ortakları ve hem de özel sektör temsilcileri taahhütte bulunmaktadırlar.

Risk:Mesleki eğitim merkezinde kullanılacak makine ve ekipmanın, öncelikle sanayi ve daha sonra hizmet sektörlerinde kullanılan makine ve ekipmana uygun olmaması.

Çözüm:Mesleki eğitim merkezinde kullanılacak makine ve ekipman geniş bir şekilde araştırılıp sektör temsilcilerinin talepleri doğrultusunda proje hazırlama döneminde gerçekleşecek ve başvuru paketi içinde detaylı bir şekilde bulunacaktır.

Risk:Bina inşaat zemin etüdünden kaynaklanabilecek sorunlar.

Çözüm:Bu tür sorunların uygulamada ortaya çıkmaması için proje hazırlık aşamasında Zemin Etüdü sonuçları talep edilecek ve fiziki yapı bu sonuçlara göre projelendirilecektir.Bunun getirebileceği ekstra masraflar da proje yürütücüsü ve ortakları tarafından karşılanacaktır.